Tuy nhiên, khi chúng tôi hỏi 25 độc giả rằng tại sao chương đầu tiên của cuốn sách lại có tên là Quy mô và lực lượng quân sự của Đế chế La Mã trong thời kỳ cai trị của Antonines, tất cả đều không biết. Đây là sự thật thường gặp khi đọc những cuốn tiểu thuyết lớn. Mỗi cuốn sách không những bao gồm nhiều từ mà còn có nhiều cụm từ, nhóm câu giữ vai trò đơn vị.
Ví dụ, trong suy nghĩ của một nhà nghiên cứu nguyên tử thường tồn tại một cấu trúc phức tạp mang tính giả thuyết về hiện thực, khiến ông ta nhìn nhận một số dữ kiện theo hướng khác với một người nguyên thuỷ. Người nói thường không chỉ muốn được lắng nghe mà còn muốn được tán thưởng phần nào. Trừ khi bạn rất có kinh nghiệm, hoặc đã khá quen thuộc với chủ đề này rồi, nếu không, tốt nhất là bạn tách chúng ra làm hai bước riêng biệt.
Cũng như vậy, các tiêu chuẩn đạo đức thuyết phục người đọc tin vào sự tồn tại của một cuộc sống tốt đẹp và đưa ra các cách để có được cuộc sống đó. Các quy tắc của việc học như vậy tạo nên nghệ thuật của sự khám phá không có sự trợ giúp. Lý do vì họ không biết làm thế nào để tập trung đầu óc vào những việc đang làm.
Chúng tôi muốn gọi đó là những ghi chú có tính biện chứng (lý do sẽ được giải thích trong Phần 4). Làm sao để nhớ mọi điều mà huấn luyện viên nói, và vừa nhớ vừa trượt tuyết? Điều quan trọng khi trượt tuyết là bạn không nên nghĩ về từng động tác riêng lẻ, mà phải phối hợp chúng với nhau, xoay trở khéo léo thì mới trượt được nhẹ nhàng. Quá trình dịch một cuốn sách tiếng nước ngoài sang tiếng Việt tương ứng với cách kiểm tra trên.
Hãy chọn một số câu phức tạp trong cuốn sách này và cố diễn đạt những điều tác giả khẳng định trong từng câu bằng ngôn từ của chính bạn. Ngày nay, không có sự phân biệt giữa độc giả chuyên ngành và độc giả nói chung khi đọc các cuốn sách khoa học đương đại. Bạn đã hiểu được anh ta nói cái gì và phản ứng ra sao, chứ không nghi ngờ hay để ý đến việc anh ta nói thế nào.
Những cố gắng của tác giả chỉ được coi là thành công nếu cuối cùng độc giả thốt lên: Tôi đã học được nhiều điều. Trẻ có thể dễ dàng đọc các biển báo trên đường, lời chú thích trên các bức tranh, điền vào các biểu mẫu đơn giản… Giai đoạn đọc sơ cấp thứ tư và cũng là cuối cùng có thể đạt được vào cuối cấp tiểu học, hay trung học cơ sở. Sau đó, trong quá trình đọc phân tích, bạn cần trả lời những câu hỏi về tính chân thực và tầm quan trọng của cuốn sách.
Sai lầm thứ hai là họ giả định rằng vì các nguyên tắc đầu tiên mang tính giáo điều nên các lý lẽ dựa trên các nguyên tắc đó, cách tư duy mà chúng ủng hộ và các kết luận mà chúng đưa ra đều mang tính giáo điều. Vì vậy, Syntopicon có thể làm thay bước nghiên cứu khởi đầu của những học giả uyên bác hoặc độc giả, tạo điều kiện cho người ấy tiến nhanh đến phần anh ta có thể suy nghĩ độc lập vì anh ta biết những ý tưởng nào đã có rồi. Ngược lại, độc giả hay thính giả giống người bắt bóng trong môn bóng chày nhiều hơn.
Ví dụ, nếu bạn hỏi thuyết nhân quả có phải là một tiến trình vô tận không, có phải mọi thứ đều có nguyên nhân của nó không và câu trả lời là có thì bạn có thể rơi vào một vòng luẩn quẩn vô tận. Khả năng đó có thể chưa đủ và còn xa mới đạt đến trình độ của người đọc hoàn hảo, nhưng ít nhất họ biết cách đọc được phần cốt lõi của cuốn sách, đưa được một vài nhận định có lý về cuốn sách và đặt được vấn đề cốt lõi đó vào kế hoạch nghiên cứu chủ đề của họ. Mặc dù vậy, các phương tiện trợ giúp bên ngoài cũng rất có ích, và đôi khi rất cần thiết để người đọc hoàn toàn hiểu được cuốn sách.
Khi thành thạo cấp độ này, người ta học được các điều cơ bản nhất trong Nghệ thuật đọc sách (The art of reading), được đào tạo cơ bản về đọc, và học được các kỹ năng đọc đầu tiên. Và việc họ gặp may mắn hay bất hạnh sẽ tạo cho ta những cảm xúc (có thể là đồng tình hoặc phản đối) mạnh mẽ hơn cả các giá trị nghệ thuật mà tác phẩm mang lại. Đến đây, bạn chỉ cần hiểu rằng nếu cùng đọc một tài liệu, người này sẽ đọc hiệu quả hơn người kia nhờ đọc tích cực hơn, và thực hiện các hoạt động có liên quan tài tình hơn.
Bạn sẽ không đọc hiệu quả ở bất kỳ cấp độ nào. Tuy nhiên, giống như các từ, hầu hết các câu đều khá dễ hiểu nên bạn có thể đọc tương đối nhanh. Nhưng chúng ta chỉ cần học toán một lần vì toán học được coi là ngôn ngữ viết.